Η αξία της ενσυνειδητότητας

Ευ Ζην

Πε 2 Μαΐου 2024

Όσο οι ρυθμοί της ζωής μας γίνονται πιο απαιτητικοί, τόσο πιο μεγάλη γίνεται και η απαίτηση για ενσυνειδητότητα. Μπορεί αυτές οι μικρές στιγμές ηρεμίας να φαίνονται σαν πολυτέλεια ή ακόμα και παρασπονδία μέσα σε μία έντονη καθημερινότητα γεμάτη υποχρεώσεις, αλλά στην πραγματικότητα είναι ανάσες ζωτικής σημασίας. Είναι οι μικρές στιγμές που είμαστε πλήρως αποκομμένοι από όλα τα υπόλοιπα και πλήρως αφοσιωμένοι σε αυτό ακριβώς που κάνουμε. Μπορεί να περπατάμε, να εργαζόμαστε, να κολυμπάμε, να τρώμε ή απλώς να υπάρχουμε κάπου και να ακούμε την αναπνοή μας.

Η πρακτική της ενσυνειδητότητας προσφέρει έναν απλό αλλά ισχυρό τρόπο για να καλλιεργήσουμε μια μεγαλύτερη αίσθηση ηρεμίας, διαύγειας και ευεξίας στην καθημερινή μας ζωή και είναι διαθέσιμη σε οποιονδήποτε και σε όλους. Κάνοντας την ενσυνειδητότητα καθημερινή πρακτική, μπορούμε να αξιοποιήσουμε μια βαθύτερη αίσθηση συνειδητοποίησης και σύνδεσης με τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας. Χρειάζονται μόνο ένα ή δύο λεπτά – για να καθίσετε με τον εαυτό σας, την αναπνοή σας ή ακόμα και να αφιερώσετε 20 δευτερόλεπτα για να εκτιμήσετε το θρόισμα των φύλλων στον άνεμο για να αξιοποιήσετε αυτήν την αρχαία και γειωτική πρακτική.

Τι είναι η ενσυνειδητότητα;

Είναι τόσο απλό και φυσικό, κι όμως συχνά θέλει προσπάθεια για να το καταφέρουμε. Βασικά χρειάζεται να αναγνωρίζουμε τι μας συμβαίνει αυτή τη στιγμή που συμβαίνει και να αφηνόμαστε να το βιώνουμε. Να επικεντρωνόμαστε σε αυτό κάνουμε, σκεφτόμαστε ή αισθανόμαστε κάθε στιγμή, έχοντας πλήρη επίγνωση. Χωρίς κάτι να μας κλέβει την προσοχή, χωρίς να ονειροπολούμε και να ταξιδεύει αλλού το μυαλό μας αλλά και χωρίς να κινούμαστε μηχανικά ή να αφήνουμε τη συναισθηματική ένταση να μας κυριεύει. Απλά, καθαρά και συνειδητά.

Ακριβή ορισμό της ενσυνειδητότητας είναι δύσκολο να βρει κανείς, τουλάχιστον επιστημονικά τεκμηριωμένο και κοινώς αποδεκτό. Ωστόσο ο μεγάλος δάσκαλος και υποστηρικτής της John Kabat-Zinn την ορίζει ως “μια επίγνωση που προκύπτει μέσω της προσοχής, σκόπιμα, στην παρούσα στιγμή, χωρίς να κρίνει”. Από την άλλη, ο Thich Nhat Hanh, ένας διάσημος βουδιστής μοναχός που του αποδίδεται ότι έφερε αυτή την έννοια στη Δύση, συχνά την περιγράφει ως “Να έχεις επίγνωση του τι συμβαίνει μέσα σου και γύρω σου την παρούσα στιγμή. Η ενσυνειδητότητα είναι όταν είσαι πραγματικά εκεί, το μυαλό και το σώμα μαζί. Εισπνέεις και εκπνέεις με προσοχή, φέρνεις το μυαλό σου πίσω στο σώμα σου και είσαι εκεί”.

Τι προσφέρει η ενσυνειδητότητα;

Όσο περισσότερο καλλιεργούμε και εφαρμόζουμε την ενσυνειδητότητα, τόσο περισσότερο ερχόμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας. Μαθαίνουμε να συμβιώνουμε μαζί του σε ισορροπία και αρμονία. Αντίστοιχα όμως, συνδεόμαστε και με τον κόσμο γύρω μας, με το περιβάλλον μας και ότι αυτό περιέχει. Τους ανθρώπους, τους χώρους, τα αντικείμενα, τους ήχους, τις μυρωδιές, τις σκιές και το φως.

Αυτές οι μικρές στιγμές ενσυνειδητότητας δεν μας εξασφαλίζουν μόνο ηρεμία και γαλήνη. Ξαναβάζουν το σύστημά μας στη σωστή τροχιά και μας χαρίζουν διαύγεια και ευεξία. Δεν υπάρχουν μόνο οι χιλιάδες έρευνες που τεκμηριώνουν τα οφέλη της ενδυνειδητότητας, υπάρχουν και τα χιλιάδες χρόνια εμπειρίας και πρακτικής από την Ανατολή μέχρι τη Δύση. Και τα οφέλη αυτά δεν αφορούν μόνο τις γνωστικές και συναισθηματικές μας λειτουργίας, αλλά και το σώμα μας, αφού θεωρείται ότι ενισχύεται έτσι και το ανοσοποιητικό μας.

Αναλυτικά:

1. Μείωση του στρες: Η ενσυνειδητότητα έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα επίπεδα του στρες, αφού ηρεμεί και χαλαρώνει το νευρικό μας σύστημα. Έτσι, μαθαίνουμε να ανταποκρινόμαστε στις προκλήσεις της ζωής με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ψυχραιμία.

2. Βελτίωση της εστίασης και της συγκέντρωσης: Όταν εστιάζουμε πλήρως στο εδώ και τώρα, η προσοχή μας δεν αποσπάται από σκέψεις ή σκοτούρες. Και αυτό μας προσφέρει διαύγεια, άρα καλύτερη συγκέντρωση που τελικά οδηγεί σε καλύτερη παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα στην καθημερινότητα.

3. Ενίσχυση συναισθηματικής επίγνωσης: Όσο περισσότερο συνδεόμαστε με αυτό που μας συμβαίνει, τόσο μεγαλύτερη επίγνωση των συναισθημάτων μας έχουμε. Έτσι μπορούμε ευκολότερα να διακρίνουμε τις ανάγκες μας και να ελέγξουμε και τις αντιδράσεις μας. Και τελικά ρυθμίζουμε με καλύτερο τρόπο τα συναισθήματά μας και γινόμαστε πιο ανθεκτικοί.

4. Μεγαλύτερη αίσθηση ευεξίας: Καλλιεργώντας μια βαθύτερη και πιο γειωμένη σύνδεση με τον εαυτό μας και τον κόσμο γύρω μας, νοιώθουμε πιο έντονα την ικανοποίηση, την ευγνωμοσύνη και συνολικά την ευεξία.

Mindfulness Tips

-Ξεκινήστε από μικρά: Λίγα μόνο λεπτά άσκησης κάθε μέρα αρκούν για αρχή. Mπορείτε να δοκιμάσετε έναν ήσυχο 10λεπτο περίπατο χωρίς συσκευές, μια 10λεπτη πρακτική διαλογισμού ή λίγα λεπτά την ημέρα που περνάτε στη σιωπή ακούγοντας την αναπνοή σας.
-Βρείτε τι λειτουργεί για εσάς: Μπορεί να είναι η γιόγκα, ο διαλογισμός ή απλώς η υπενθύμιση της ανάγκης για περισσότερη ενσυνειδητότητα. Πειραματιστείτε με διαφορετικές τεχνικές μέχρι να βρείτε αυτό που σας ταιριάζει περισσότερο.
-Εντάξτε το στην καθημερινή σας ρουτίνα: Αναζητήστε ευκαιρίες κατά τη διάρκεια της ημέρας σας. Για παράδειγμα απολαύστε πιο συγκεντρωμένα τον πρωινό σας καφέ ή αφιερώσετε 5 λεπτά για να ετοιμάσετε με προσοχή και να πιείτε ένα από τα πολλά νόστιμα και θρεπτικά βιολογικά τσάγια της Symbeeosis.
-Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας: Μην απογοητεύεστε αν δεν καταφέρετε να αδειάσετε το μυαλό σας από τις ξένες σκέψεις και να επικεντρωθείτε σε αυτό που κάνετε. Η διάσπαση της προσοχής μας είναι πλέον μέρος της ζωής μας. Μην κρίνετε και μη θυμώνετε, απλώς προσπαθήστε ξανά.